رده‌بندی محصولات در بازار لوازم کامپیوتری ایران مفاهیم خاص خود را پیدا کرده است، که با مفاهیم بازار جهانی تفاوت‌هایی دارند. این دسته بندی‌ها به ترتیب از لحاظ قیمت به نو، اپن باکس، ریفربیشد ( ریفر ) و استوک می‌شوند. فروشگاه‌هایی که کالای استوک عرضه می‌کنند این کالاها را در گرید بندی‌های مختلفی نیز تقسیم می‌کنند که بعضا گمراه کننده می‌شوند. در این مقاله سعی شده تا مفهوم این دسته بندی‌ها که در تهران استوک با نام وضعیت محصول در محصولات نوشته شده، مشخص شود و انتخاب را برای شما راحت تر کند.
بازار کامپیوتر استوک یا اپن باکس و ریفربیشد انحصاراً متعلق به ایران نیست، بسیاری از کمپانی‌ها مستقیماً فروش محصولات ریفر را در وبسایت خود انجام می‌دهند مثلاً شرکت اپل و دل بخشی اختصاصی برای این محصولات دارد. یا فروشگاه های بزرگی مثل آمازون یا بست‌بای محصولات استوک نیز بفروش می‌رسانند.
محصولات نو و آکبند (New)
محصولات نیو یا نو همانگونه که از اسمشان پیداست، به آن دسته از محصولاتی گفته می‌شود که از مبدا کارخانه به فروشنده‌ها یا توزیع کننده‌ها ارسال شده و دارای جعبه پلمپ شده هستند. این محصولات معمولا با گارانتی ارائه می‌شوند. بعضی از این گارانتی‌ها در صورت خرابی دستگاه شما را تعویض و بعضی دیگر تعمیر می‌کنند. بدیهی است که محصولات نو قیمت بالاتری نسبت به رده‌بندی های دیگر دارند. با اینکه در مقاطعی برای خرید محصولات نو تخفیف داده می‌شود ولی همچنان هزینه بیشتری برای خرید آنها باید کرد، یکی از دلایل تقاضای زیاد برای محصولات اپنباکس یا استوک صرفه اقتصادی و ارزش در مقابل قیمت آنهاست.
اپنباکس (OpenBox)
اپن باکس تعاریف و شرایط مختلفی می‌تواند داشته باشد. برخی فروشگاه‌ها برای فروش محصولات شرایط ویژه را در اختیار خریدار قرار می‌دهند، مثلا بازگشت بدون قید و شرط محصول در صورت عدم نیاز مخاطب. محصولاتی که در این شرایط به فروشنده یا کمپانی سازنده بازگشت داده می‌شوند و از سنجش سلامت محصول در چرخه محصولات اپن باکس قرار می‌گیرند و به عنوان نو فروخته نمی‌شوند هرچند به مدت یک روز از آنها استفاده شده باشد. در این رده بندی همچنین محصولاتی که در ویترین فروشگاه‌ها قرار داشتند نیز قرار می‌گیرند. باید دقت داشته باشید که این کالاها حتما باید جعبه داشته باشند و محصولات بدون جعبه اپن باکس حساب نمی‌شوند. این محصولات از سلامت بالایی برخوردار هستند و تقریبا نو بحساب می‌آیند. یکی از اصطلاحات رایج بازار در این کالاها اپن باکس تک چسب می‌باشد، که به معنی باز نبودن جعبه و وجود چسب اصلی شرکت روی جعبه است. از لحاظ قیمتی این رده قیمت نزدیک به محصولات نو دارند و تقریبا 20 درصد تفاوت قیمتی بین اپنباکس و نو است.
ریفربیشد یا ریفر (Refurbished)
محصولات نوسازی شده یا ریفر جایی بین نو و استوک قرار می‌گیرند. این احتمال هست که به دلایلی محصول استفاده شده بعد از مدت کوتاهی به فروشنده یا شرکت تولید کننده پس فرستاده شود و پس از بررسی در چرخه تعمیر یا نوسازی قرار بگیرد و دوباره به‌عنوان محصول ریفر به فروش برسد. معمولا فرایند نوسازی با تعویض قطعات معیوب و تمیز کردن ظاهر از جمله گرفتن خط و خش و فرورفتگی‌های آنها انجام می‌شود. این فرایند اگر توسط کمپانی سازنده انجام شود Manuacturer refurbished و اگر توسط افراد متخصص انجام شود Seller refurbished نام برده می‌شوند. این فرایند هرچقدر حرفه‌ای تر انجام شود محصول نهایی با مدل‌های نو و آکبند تفاوتی نخواهند داشت. داشتن کارتن و گارانتی از مزایای این رده‌بندی است که قیمت آنها نیز نسبت به اپنباکس ارزان تر است. قطعا محصولاتی که خرابی ساختاری دارند به نحوی که عملکرد آنها مختل می‌شوند در این رده‌بندی قرار نمی‌گیرند و بازسازی نمی‌شوند.
محصولات استوک (Stock)
این رده‌بندی به کالاهایی تعلق می‌گیرد که برای مدتی استفاده شده‌اند و فرایند نوسازی یا ریفر روی آنها پیاده نشده است. برای روشن شدن موضوع اول مفهوم استوک را باید متوجه شویم.
معنی استوک چیست؟
استوک به معنی کالای موجود در انبار است. در بسیاری از کمپانی‌ها یا فروشگاه‌ها به دلایلی کالاهای انبار یا قفسه‌ها را با قیمت‌های پایین‌تر به فروش می‌رسانند و یا در تعداد زیاد آفرهای ویژه‌ای را به سازمان‌ها و خریداران بزرگ می‌دهند، حتی ممکن است به علت هزینه بالای نگهداری و انبارداری کالاها را با قیمت پایین‌تر عرضه کنند.
در ایران و بویژه در بازار کامپیوتر واژه استوک به معنی محصول استفاده شده است. مثلا وقتی گفته می‌شود استوک اروپا یا استوک آمریکا مفهوم این است که کامپیوتر مانیتور استوک مدتی در شرکت یا موسسه‌ای خارج از ایران استفاده شده و به دلایلی از جمله نوسازی تجهیزات به فروش می‌رسانند. به همین دلیل به اسم استوک وارداتی نیز شناخته می‌شوند.
رده‌بندی‌های محصولات استوک
محصولات استوک در رده‌بندی‌های مختلفی ارائه می‌شوند که در محصولات مختلف با هم متفاوت‌اند. این رده‌ها با عنوان گرید (Grade) مشخص می‌شوند که به شرح زیر است. یکی از دلایل تقاضا برای خرید محصولات استوک در ایران قیمت پایین و مقرون به صرفه بودن آنهاست که در نتیجه بالا بودن نرخ ارز به وجود آمده. البته نباید نادیده گرفت که در همه کشورها برای هزینه کمتر این دسته محصولات تقاضای بالایی دارند و حتی در برخی کشورها برای ترویج فرهنگ مصرف سعی می‌شود که کالاها به چرخه مصرف بازگشته تا از آلودگی‌ها و هزینه‌های ناشی از آن کاسته شود.
استوک A+: محصولاتی که با گرید استوک A+ برچسب گذاری می‌شوند معمولا مدت زمان کمی استفاده شده‌اند و به همین دلیل ظاهری تمیز، بدون فرورفتگی، زدگی یا شکستگی هستند و تمامی قسمت های مختلف این کالاها به خوبی کار می‌کنند. به عنوان مثال مانیتور استوک با این گرید خط و خش یا هاله‌ای روی صفحه ندارد.
استوک A: این رده از کالاها همان رده‌بندی A+ هستند با این تفاوت که ممکن است خط و خش یا فرورفتگی های جزئی روی آنها دیده شود.
استوک B+: محصولاتی هستند که مشکلاتی در کارکرد آنها مشهود است، مثلا اگر صفحه نمایش لپ‌تاپ نقاط پیکسلی یا قاب دور آن شکستگی داشته باشد این محصولات به عنوان گرید B+ و با قیمت خیلی پایین تر به فروش می‌رسد.